هنگامی که از "ارگونومی" در محیط کار صحبت میکنیم اغلب به ارتفاع مناسب میز کار، چگونگی قرارگیری صفحه نمایش کامپیوتر و صفحه کلید خوب و صندلی ارگونومیک فکر میکنیم و فراموش می کنیم که عامل مهم دیگری هم در محیط وجود دارد که باید ارگونومیک باشد: نور!
بله نور؛ عامل مهمی که به اندازه یک صندلی اداری ارگونومیک برای افزایش راحتی و عملکرد کاربران مهم است
.
نورپردازی ارگونومیک برای آسایش محیط کار ضروری است و نقش مهمی در پیشگیری از سندرم بینایی کامپیوتری
(CVS) دارد. طبق یک نظرسنجی در سال 2014، 60 درصد از بزرگسالان بین 20 تا 50 سال علائم
CVS را تجربه کردهاند. این علائم شامل تاری دید، خشکی چشم و سردرد است.
نور نامناسب، چه نور کم یا زیاد، به میزان قابل توجهی بر چشم انسان فشار وارد میکند و نور مناسب، بدون سایه یا خیرگی، میتواند خستگی چشم و سردرد را کاهش دهد. بنابراین، اگر اغلب پس از کار با رایانه خود دچار خشکی چشم، تاری دید یا حتی سردرد میشوید، بهینهسازی ارگونومی نور در دفتر یا میز کار میتواند به کاهش این علائم کمک کند.
ارگونومی نور چیست؟
ارگونومی روشنایی رابطه بین یک فرد و منبع نور است و همان طور که گفته شد تاثیر فوقالعادهای بر بهرهوری، آسایش در محیط کار و جلوگیری از
CVS دارد.
بسیاری از دفاتر اداری از وسایل روشنایی سقفی به عنوان منبع اصلی نور استفاده میکنند که باعث خیرگی میشود و اگر با سوسو زدن یا روشنایی ناکافی همراه باشد، وضعیت بدتر هم میشود. همچنین کار در دفتری با نور ضعیف برای مدت طولانی میتواند باعث تضاد نامناسب میان نور کم اتاق و نور روشن صفحه کامپیوتر، پخش ضعیف نور و دمای رنگ مورد استفاده میشود که همه اینها خستگی چشم و خستگی کلی فرد را به دنبال دارد.
چرا ارگونومی روشنایی مهم است؟
همانطور که گفته شد، ارگونومی نور در طراحی دفاتر ضروری است. نور ضعیف میتواند منجر به این موارد شود: بهرهوری پایین، نرخ بالای خطای کارکنان، خستگی چشم، تمرکز کم، عدم توانایی در انتخاب و مطابقت رنگهای صحیح، سردرد، روحیه پایین کاربر و بیماریهای عمومی.
کار در یک محیط کاری با نور ضعیف میتواند به طور قابل توجهی بر عملکرد شما تأثیر بگذارد. به علاوه، تونالیته رنگ نامناسب میتواند خلق و خو و احساسات را تحت تأثیر قرار دهد و نتیجه کار شما را از این رو به آن رو کند. به همین دلیل است که برای حفظ یک محیط کار سالم و همچنین افزایش بهرهوری باید ارگونومی روشنایی را در دفتر کار خود بهبود بخشید.
ایجاد یک محیط با نور مناسب برای اطمینان از سلامت و بهره وری مستلزم توجه به سه متغیر روشنایی است
:
محل منبع نور، شدت و تضاد،دمای رنگ.
محل منبع نور
نور درخشانی که روی صفحه کامپیوتر منعکس میشود، از عوامل اصلی خستگی چشم است. چشمان ما به ویژه به تابش خیرهکننده منابع نور در دید محیطی حساس هستند. نورهای خشن مثل فلورسنت، اغلب مشکلات مشابهی را ایجاد میکنند. وسایل روشنایی غیرمستقیم که نور را از دیوارها یا سقف منعکس میکنند، از نظر ارگونومیکی نسبت به نورپردازی مستقیم ارجحیت دارند زیرا منبع بزرگ تابش خیرهکننده را از بین میبرند.
منبع نور هرچه که باشد، مهم است که مطمئن شوید صفحه نمایش یا کار شما مستقیماً به سمت پنجره یا منبع نور روشن نیست.
اگر در محلی کار می کنید که نیاز به نور موضعی دارید با اضافه کردن یک چراغ نور موضعی مثل چراغ مطالعه قابل تنظیم، مشکل را حل کنید.
شدت و تضاد
نور کم محیط کار، فشار زیادی به چشمها وارد می کند؛ در حالی که نور زیاد هم خواندن صفحه کامپیوتر یا دیدن اجسام را دشوار میکند. در یک اتاق کم نور، اضافه کردن یک لامپ اضافی رومیزی کمککننده است. اگر هم در اتاقی با نور فلورسنت خیلی روشن کار میکنید، خارج کردن یکی دو تا از لامپها از مدار کمککننده است.
داشتن تضاد بیش از حد -تفاوت بین روشنترین و تاریکترین مناطق- نیز میتواند مشکلساز باشد. هنگامی که چشمان ما از نور به تاریکی و دوباره به نور برمیگردند، مانند استفاده از کامپیوتر در یک اتاق تاریک، عنبیه چشم ما مدام منقبض و منبسط شده و باعث خستگی و فشار چشم میشود. هنگام کار با کامپیوتر، شدت نور کلی صفحه و نور محیط باید تقریباً یکسان باشد. اگر در اتاقی با نور آفتاب کار میکنید، داشتن برنامهای که بهطور خودکار روشنایی صفحه را تنظیم میکند و با تاریکتر شدن اتاق به منظور کاهش تضاد، صفحه را کمنور میکند، مفید است.
دمای رنگ
متغیر دیگر روشنایی که کمتر به آن توجه میشود دمای رنگ است؛ محدوده رنگ نور از قرمز تا آبی که در درجه کلوین
(K) اندازهگیری میشود و از حدود 2400 کلوین برای چراغهای رشتهای «گرم» یا زرد تا 5000 کلوین برای چراغهای فلورسنت «سرد» متغیر است.
دمای یک مانیتور با
LCD معمولی 6500 کلوین است. در مقایسه، نور خورشید میتواند از 5000 کلوین در افق تا 15000کلوین به طور مستقیم در بالای سر در یک روز روشن متغیر باشد.
توجه داشته باشید که هرچه دمای رنگ بالاتر باشد، نور خنکتر یا آبیتر میشود. رنگ با دمای پایین، گرمتر است. دمای رنگ برخلاف کلیشه فرهنگی ما است که قرمز را گرمتر از آبی میداند.
این یک واقعیت ثابت شده است که نور آبی "صفحه نمایش" با ریتم شبانهروزی ما تداخل میکند و برای همین است که کارشناسان خواب توصیه میکنند در رختخواب از گوشی و تبلت استفاده نکنید. با این حال، در محل کارهای صنعتی یا در یک فضای بدون پنجره، دمای رنگ سردتر و نزدیک به نور روز، نور کلی بهتری را برای کارهایی که شامل جزئیات است، فراهم میکند
.
امروزه برای فضاهای اداری نورپردازی
LED مدرن با دمای رنگ قابل تنظیم بین حدود 2800کلوین (گرم) تا 6000کلوین (خنک) کاملاً مناسب است. این نوع روشنایی علاوه بر صرفهجویی ذاتی در انرژی، کاملاً قابل تنظیم هستند و میتوان شدت و دمای آنها را برای انجام کارهای گوناگون کنترل کرد
.